Al enige WK’s op rij is het zo dat er 32 landen zich kunnen kwalificeren voor het WK voetbal, een aantal dat bij het volgende WK (in 2026) overigens zal stijgen tot 48. Van de afwezige landen is viervoudig wereldkampioen Italië het meest opvallend te noemen; zij verloren in de Europese play-off van Noord-Macedonië, dat op haar beurt weer van Portugal verloor.
De 32 geplaatste landen hebben zich richting Qatar gevoetbald middels een kwalificatie op hun eigen continent. Slechts de laatste twee plekjes op het WK zijn verdeeld middels een zogenoemde intercontinentale play-off. Hierin versloeg Australië het Zuid-Amerikaanse Peru en was Costa Rica te sterk voor Nieuw-Zeeland. Onder alle deelnemers is er slechts één debutant te noteren: gastland Qatar hoefde zich niet te plaatsen, en is er voor het eerst bij.
Alle landen op een rijtje
We geven je nu de namen van de 32 landen die je in november en december in actie zult zien, en de manier waarop ze zich voor het WK hebben geplaatst.
De continenten
Vrijwel elk land heeft zich dus via het eigen continent geplaatst. We geven je deze continenten en hun respectievelijke voetbalbonden in het volgende overzicht:
- UEFA (Europa)
- CONMEBOL (Zuid-Amerika)
- CONCACAF (Midden- en Zuid-Amerika)
- CAF (Afrika)
- AFC (Azië)
- OFC (Oceanië)
Vanuit deze continenten plaatsten zich dus 31 landen, met het gastland Qatar als 32e deelnemer. We gaan nu alle continenten stuk voor stuk bijlangs.
Europa
De Europese kwalificatie verliep in 10 poules (A-J) van elk 5 of 6 landen. De tien groepswinnaars plaatsten zich direct voor Qatar 2022. De nummers twee speelden een play-off systeem, aangevuld met de twee beste groepswinnaars uit de nations league. Deze twaalf landen werden vervolgens in 3 groepen van 4 landen onderverdeeld. In elk van deze 3 groepen viel nog 1 ticket te winnen. Uiteindelijk waren het Portugal, Polen en Wales die deze laatste Europese tickets in de wacht sleepten, door respectievelijk Noord-Macedonië, Zweden en Oekraïne te verslaan.
Zuid-Amerika
Het ingewikkelde Europese kwalificatiesysteem staat in schril contrast met het simpele Zuid-Amerikaanse systeem: alle tien landen van dat continent (Suriname en Guyana doen mee met Midden- en Noord-Amerika) gaan in één grote pot en spelen een uit- en thuisduel tegen elkaar. Na de 18 wedstrijden die dat oplevert gaan de top 4 landen naar het WK. Alleen voor de nummer 5 volgt nog een staartje: een intercontinentale play-off tegen een Aziatisch land. Peru verloor hierin van Australië, dus we gaan slechts 4 Zuid-Amerikaanse teams in actie zien in Qatar.
Noord- en Midden-Amerika
In Noord- en Midden-Amerika plaatsen de ‘grote’ landen zich direct voor de finalepoule, waar de tickets voor het WK zijn te verdienen. Deze landen zijn Mexico, Costa Rica, de VS, Jamaica en Honduras. In de finalepoule zijn er dan nog drie plekjes over, en die werden behaald door Canada, Panama en El Salvador. Vanuit de finalepoule plaatsten Canada, Mexico en de VS zich voor het WK, terwijl Costa Rica in een intercontinentale play-off afrekende met Nieuw-Zeeland. Vier landen dus uit Midden- en Noord-Amerika straks in Qatar.
Afrika
Het Afrikaanse kwalificatiesysteem is een garantie voor spanning, want na de poulefase volgen alles beslissende play-off wedstrijden. Als je je poule wint (er waren 10 poules van 4 landen) heb je in Afrika dus nog niets in handen, en moet je uitkomen tegen een andere poulewinnaar (en dus potentieel eveneens een sterk land). Het leverde onder andere de topper Senegal – Egypte op, waarbij de Egyptenaren het onderspit dolven; derhalve geen Mo Salah in Qatar.
Azië
De Aziatische kwalificatie bestaat uit een drietrapsraket: eerst spelen de laagst geklasseerde landen een voorronde, vervolgens spelen alle landen een groepsfase en de ploegen die zich daaruit kwalificeren komen in de finaleronde. Deze laatste bestaat uit twee groepen van zes landen, waarvan de bovenste twee zich kwalificeren voor het WK. De nummers 3 uit de poule spelen een onderlinge play-off (in dit geval: Australië – Verenigde Arabische Emiraten) en de winnaar daarvan speelt een intercontinentale play-off tegen een Zuid-Amerikaans land (in dit geval: Australië – Peru).
Dat de Australiërs het WK uiteindelijk haalden, had dus nogal wat voeten in de aarde, waarbij aangetekend dient te worden dat het land op eigen verzoek aan de Aziatische kwalificatiereeks deelneemt, en niet aan die van Oceanië.
Oceanië
Zonder Australië is de kwalificatiereeks van Oceanië vrijwel altijd een prooi voor Nieuw-Zeeland. In de poulefase moest het afrekenen met de tropische oorden Nieuw-Caledonië, Fiji, Papoea Nieuw-Guinea, Tahiti en de Salomonseilanden. Nadat dit laatste land in de finale met 5-0 was verslagen, begon het echte werk pas voor de Kiwi’s: de intercontinentale play-off tegen Costa Rica. Deze ging met 1-0 verloren, dus we zien geen enkel land uit Oceanië terug op het WK.
Loting en verloop WK 2022
Op 1 april 2022 vond met bovenstaande 32 landen de loting plaats voor het WK in Qatar. De sterkste landen werden daarbij in pot 1 geplaatst, samen met gastland Qatar. Dit om te voorkomen dat er een poule zou ontstaan met louter sterke landen. De overige landen werden in de drie overgebleven potten geplaatst, naar continent. De organisatie wil namelijk ook niet dat meerdere landen uit hetzelfde continent tegenover elkaar komen te staan, met uitzondering van Europa, dat nu eenmaal met meer dan 8 landen op het WK actief is.
De openingsdag van het WK stond oorspronkelijk gepland voor 21 november, maar na beraad heeft de organisatie besloten de eerste wedstrijd tussen Qatar en Ecuador één dag naar voren te halen. Op zondag 20 november zien we deze landen dus tegenover elkaar in het strijdperk, terwijl Nederland één van de landen is die op maandag 21 november in actie komt.
Toernooiverloop
Uit de 8 poules van 4 landen gaan de bovenste 2 landen steeds door, waarna een achtste finale volgt. Dit is een knock-out-wedstrijd: de winnaar gaat naar de kwartfinale, de verliezer ligt uit het toernooi. Is er geen beslissing gevallen na 90 minuten, dan volgt verlenging en waar nodig strafschoppen. Zo ook in de kwartfinale, de halve finale en de finale. De verliezers van de halve finale spelen daarbij nog de troostfinale. Op 18 december volgt de apotheose van het WK, en zal duidelijk worden wie zich in navolging van Frankrijk nu vier jaar Wereldkampioen mag noemen. Of gaan de Haantjes hun eigen titel prolongeren?
De favorieten en outsiders
Brazilië wordt voorlopig door de bookmakers aangeduid als grootste favoriet om het WK te winnen, op de voet gevolgd door respectievelijk Frankrijk, Engeland, Spanje, Duitsland, Argentinië, Portugal en België. Voor elke ingezette Euro op één van deze landen krijg je 5 tot 10 keer je inzet terug. Nederland komt hier niet ver achter, en zit dus in de subtop.
Het minste vertrouwen hebben de bookmakers in landen als Zuid Korea, Tunesië, Saoedi-Arabië, Iran, Australië, Costa Rica en thuisland Qatar. Als je van een gokje houdt, zou je dus op één van deze laatste landen in kunnen zetten en je inzet vele (honderden) malen terugverdienen.
Feiten op een rijtje
- Brazilië is favoriet bij de bookmakers om het WK te winnen.
- Nederland behoort niet direct tot de topfavorieten, maar geldt wel als zogenoemd dark horse. Bovendien lijken de mannen van Louis van Gaal gunstig te hebben geloot.
